GRATIEVERLENING BOUTERSE VERNEDERING VOOR RECHTSSTAAT (117)

De betovering die zich heeft meestergemaakt van de aanhangers van Bouterse door diens gedachtengoed, grenst aan onnozelheid van de buitencategorie. Is er een logische en begrijpelijke argumentatie beschikbaar voor deze (schaamteloze) overgave? Er lijken hiervoor motieven te spelen die liggen op het vlak van persoonlijk gewin: met douceurtjes moeten zij er toe verleid zijn om het algemeen belang prijs te geven. Zij moeten met klassieke kunstgrepen zijn overmeesterd en volgen de vos die de passie preekt. Je zou moeten verwachten dat er enige logica aanwezig is in dit soort denken, dat zij in staat zouden moeten zijn om afstand te nemen van een beroepsmatige verkrachter van mensenrechten. Dat zij in staat zouden moeten zijn om een moreel ingestort en verwoest Suriname te ontdekken. Niets van dat alles. Er is meer dat voor de in slaaptoestand gebrachte en onwetende discipelen van het kwaad, onzichtbaar blijft.

Op 8 december 1982 hebben de gewelddadige coupplegers van twee jaar daarvoor, zich laten ontmaskeren als demonen in legertenues. Suriname was in jaren zeventig overgeleverd aan willekeur, en met de machtsgreep van 1980 in een omlaag denderende negatieve spiraal terecht gekomen, in een dystopische toekomst beland (en lijkt onder de huidige president de weg omhoog te hebben gevonden). Vele dode mussen (lees: grietjebie's) heeft Bouterse aan zijn kameraden voorgehouden, een kritisch denkvermogen om dat te doorgronden ontbrak echter, en zo werd op een belabberd niveau de discussie gevoerd. Het kan niet genoeg worden gezegd: op 8 december 1982 vond een monsterlijke afrekening plaats van tegenstanders (Hoezo, aldus Bouterse: "... ze waren van plan een staatsgreep te plegen"? Waarom denkt Bouterse dat hij het alleenrecht bezit om een coup te plegen? ). Zijn vrienden hebben deze scheefgroei in denken gekopieerd, niet beseffend dat met 1980 een precedent was geschapen. Er was, zoals ze zich verdedigen, destijds een realiteit geboren: Bouterse, de redder. Maar, beste vrienden van het kwaad: kun je dit ook niet zeggen van volkerenmoordenaars als keizer Nero, Alexander de Grote, Adolf Hitler, Ceausescu, Idi Amin, Pol Pot, Saddam Hoessein, Assad, Netanyahu? Zijn deze realiteiten niet verguisd, veroordeeld, verdreven, door het volk gelyncht (wat de nog levende Assad en Netanyahu te wachten staat)? Blind als de kudde van Bouterse is, weigert ze te geloven dat er een bestiaal misdrijf is gepleegd (wat niet logisch te beredeneren is) dat niet te rechtvaardigen is. Teleurstellend is dat de meelopers niet kunnen bevroeden dat Bouterse anti-Suriname is, Suriname heeft verraden, en daarom geen medelijden kan verdienen. En zelfs het beroep dat Bouterse doet op religieuze gevoelens, lijkt succes te hebben. Met de gratie Gods heeft hij een massaslachting gepleegd (waar was Hij/de Schepper destijds?), met de zegen van de Heer is hij president geweest en zal hij in die functie wederkeren na de verkiezingen. Bij de NDP'ers raakt hij een gevoelige christelijke snaar: "God heeft mij in deze positie gebracht". Discutabele man, deze God, die horrorformules prefereert. 

Bouterse is de leidsman die de tegenstanders richting drijfzand opjaagt. Zijn paarse leger ziet het evenwel anders. Zijn er andere beweegredenen bij zijn voetvolk om hem door dik en dun, en door het morele verval heen, fysiek en mentaal te verdedigen? Zijn zij onwetend en valt hen iets te verwijten?

In een eerdere blog heb ik gerefereerd aan Ludwig Wittgenstein, de Oostenrijks-Duitse filosoof die heeft bijgedragen aan de taalfilosofie en aan de grondslagen van de logica. Wittgenstein zegt dat taal noodzakelijk is om te kunnen denken, taal is nodig om kennis op te doen, en die kennis bouw je op door te lezen. De belangrijkste reden waarom verkeerde keuzes worden gemaakt, is het gebrek aan leestraditie en kennis. Niet de gewoonte om te vertrouwen op social media, geen keuze voor lectuur, maar voor serieuze literatuur. Je kunt sterk twijfelen aan de kennis van de NDP-getrouwen. Als er geen leescultuur is, is er geen logica, ben je niet goed in staat om te relativeren en waarheden te ontdekken. Geen kennis, dus ontstaat er ruimte voor manipulatie. Dus is er steun voor een ordinaire moordenaar, die zijn revolutie altijd in zijn voordeel heeft uitgelegd. Je kunt ook veilig constateren dat degenen die tegen Bouterse aanhurken, door onvoldoende taalvaardigheid en kennis van mondiaal aanvaarde democratische beginselen, een vorm van domheid hebben ontwikkeld: zij hebben geen vermogen om de oorzaken die de huidige verhoudingen verklaren, te herkennen. Herinneringen worden niet gevoed en sijpelen weg, fouten worden vergeten, en "Bouta is de beste president die Suriname ooit heeft gehad", heet het. 41 jaar geleden is er een fascistische aanslag gepleegd ("Ik weet het niet, want ik was er niet bij, en het interesseert mij ook niet", is de infantiele boodschap. Zo kun je ook de slavernij ontkennen, toch? Of je ouders verketteren en alles wat voor jouw geboorte heeft plaatsgevonden!) en is Suriname gewond geraakt. Sindsdien regent het aan achteruitgang, is de schuldenberg fors geroeid, en heeft Chan Santokhi het niet gemakkelijk. Het stutten van de rechtsstaat is een prioriteit en het bieden van bestaanszekerheid aan de bevolking is even cruciaal. Wat betreft de rechtsstaat is Suriname op een belangrijk kruispunt beland. 

Na twee veroordelingen is de eis van 20 jaar straf in derde aanleg bevestigd. De uitvoering van het vonnis is een kwestie van tijd. Ondanks de euforie van de nabestaanden dat er eindelijk sprake is van gerechtigheid, is het de vraag of Bouterse zijn straf ooit zal uitzitten. Een voor hem ontsnappingsclausule is zijn verzoek tot gratieverlening. Op grond van de opeenstapeling van grove vernederingen van de bevolking, van de door hem veroorzaakte kwetsbare rechtsstaat, de handel in harddrugs, en de slachting van 15 tegenstanders op een wijze die alleen maar barbaren toepassen, kan er van gratieverlening nooit sprake zijn. Gratieverlening, volgens Van Dale, komt o.m. van God. Omdat deze interpretatie om verschillende redenen in het geval Bouterse ondenkbaar is (zijn God heeft hem 43 jaar beschermd en hem van alle gemakken voorzien, en dus als Scheidsrechter niet objectief kan oordelen en dus ongeschikt), heeft hij zich gewend tot het staatshoofd: Santokhi. Deze heeft eerder verduidelijkt: er is geen compromis, 20 jaar is de uitspraak van het Hof, dat blijft staan. Maar de president zou kunnen zwichten voor de bedreiging dat er onrust komt vanuit NDP-flank. Als dit de overweging wordt om gratie te verlenen, is dit een frontale aanval op de ziel van de bevolking, en meer een verplettering van de onafhankelijke rechtbank en rechtsstaat. Een fundament van de democratische rechtsstaat zou wegvallen. 

Een andere overweging kan zijn dat "Wij moeten kunnen vergeten en vergeven". Dit doe je echter niet in de politieke arena en niet wanneer mensenlevens zijn vernietigd. In politiek-bestuurlijke zin, juist vanwege de precedentwerking en willekeur, is een dergelijke afweging volstrekt stupide. Vergeten van de geschiedenis is een aanfluiting van de wens om te leren van de fouten en de toekomst -uitgaande van misstanden- anders te funderen. Vergeven doe je in de kerk, en wel bij kleine familiale aangelegenheden (los van de vraag of de kerk daartoe bevoegd is, en de juiste competenties heeft!). De aard van de misdrijven is dermate gruwelijk (daar gaat de kerk niet over!) dat er geen ruimte moet zijn voor gratie, evenmin voor strafvermidering na een aantal jaren detentie. Verzoening binnen de bevolking is een strategie, maar pas dan wanneer deze voormalige sergeant zit opgeborgen in de Santo Boma-inrichting. In verzoening kun je investeren nadat de straf van 20 jaar wordt uitgevoerd. Anders is er een verliezer: de staat Suriname. En de winnaar is Bouterse die wordt beloond voor bloedige misdaden die zijn gepleegd tijdens zijn dictatuur. Het gaat nu om de strijd tussen recht en diabolisch onrecht. Gratie zal de wond in alle hevigheid laten openbarsten. Suriname moet een nieuw perspectief aanboren, en een verbroedering nastreven tussen pro's en contra's die de handen in elkaar slaan: alleen nadat de surrogaat-messias achter slot en grendel is verdwenen.

Gratie maakt meer kapot dan je lief is.